نقدی بر رشته خیال درونگراترین فیلم پل توماس اندرسون

به گزارش میم ست در جدیدترین نقد و بررسی فیلم سینمای هالیوود یادداشتی در مورد فیلم رشته خیال (Phantom Thread) به کارگردانی پل تامس اندرسون (Paul Thomas Anderson) را بررسی می کنیم. در درونگراترين فيلم كارنامه اندرسون، مرد پُر از عقده و خلا سينماي او، ناهنجاري‌هاي مسئله‌ساز خوي مضطرب مردانه‌اش را بواسطه رابطه زناشويي سادومازوخيستي و بازي گريز ناپذير «آزار و لذت»، از طريق زاويه ديد زنانه به تعادل مي‌رساند. درباره رشته خیال پل تامس اندرسون: رشته خیال پل تامس اندرسون حاصل همجواري سه روحيه و منش در فيلمسازي و سه شكل از شخصيت پردازي در تاريخ سينما است؛ يك رابطه عاشقانه در بنايي تك‌افتاده با مودي ترسناك و حس و حالي گوتيك كه همراهي يك مُرده و زنده را بعنوان نيروي مهاجم و سلطه‌گر نسبت به شخصيت اصلي زن دارد و تماشاگر را به ياد «ربكا» آلفرد هيچكاك مي‌اندازد. در ادامه پيوند با سينماي هيچكاك، نسبت بيمارگونه وودكاك با مادرش يادآور «رواني» و بازي زن براي مسموم كردن مرد «سوظن» را بخاطر مي‌آورد. در شكلي دروني‌تر آلما براي وودكاك همان تصوير نمادين از زني مي‌شود كه هم سال‌ها به دنبالش بوده و هم از ترسش فراري. و اينگونه آلما با طنيني از همزاد مادلن در «سرگيجه» بدل به جودي‌اي مي‌شود كه اسكاتي را رام حضور خود در پايان رشته خیال مي‌كند. اما وودكاك در عين حال به تلفيقي از نمايش دوگانه مرد در سينماي اوفولس هم مي‌ماند؛ مرد ظالمي كه به نيمه رمانتيك وجود خودش، به مرد نازك‌طبعي كه در تمناي عشق است، حسادت مي‌كند و در كلنجار و دوئلي دائمي به دنبال نابودي تصوير رمانتيك خويش است. در ساحتي ديگر، ذهنيت وسواس‌گونه و پارانوئيك وودكاك نسبت به كار و حرفه‌اش، و بهره‌برداري توامان از زن هم بعنوان سوژه عشق‌ورزي و هم جزئي از خلق اثر هنري، آنتون والبروك «كفش‌هاي قرمز» و رابطه ملتهب و ديوانه‌وارش با مويرا شيرر را به ذهن متبادر مي‌كند. والبروكي كه البته برخلاف پايان تراژيك شاهكار مايكل پاول و امريك پرسبرگر، در مواجهه با مغاكِ «خلق بمثابه نيستي» جانب زيست طبيعي‌تر و همراهي با زن را مي‌گيرد. اما با وجود همه اين مصالح و مايه‌هاي كلاسيك، رشته خیال يك فيلم امروزي است. در هيچ فيلم سينماي كلاسيك آمريكا، درام تا اين اندازه اجازه طفره‌روي از رعايت الگوي مرسوم داستانگويي آمريكايي و مكث بر ذهنيات و درونيات شخصيت‌ها را نداشته. داستاني كه از تنيده شدن رشته خیال شخصيت‌ها در هم، كلافي پيچيده از احساسات متناقض مي‌آفريند. يك سمفوني امپرسيونيستيِ ملانكوليك درباره وضعيت سخت مردانگي در دوران معاصر. اندرسون در رشته خیال ايده تماتيك مورد علاقه‌اش «اختگي مردانه» كه جلوه‌اي نارس در «مرشد» و «فساد ذاتي» پيدا كرده بود را با حوصله مي‌كاود و به ميانجي طبع اوفولسي فيلمش، وودكاكِ رنجور و گريزان از عشق را وارد غار ترسناك رابطه عاشقانه مي‌كند. در درونگراترين فيلم كارنامه اندرسون، مرد پُر از عقده و خلا سينماي او، ناهنجاري‌هاي مسئله‌ساز خوي مضطرب مردانه‌اش را بواسطه رابطه زناشويي سادومازوخيستي و بازي گريز ناپذير «آزار و لذت»، از طريق زاويه ديد زنانه به تعادل مي‌رساند. 7فاز، پویان عسگری