نورما جین مورتنسون (Norma Jeane Mortenson) معروف به مِریلین مونرو (Marilyn Monroe)‏ (۱ ژوئن ۱۹۲۶–۵ اوت ۱۹۶۲) بازیگر، خواننده و مانکن مشهور آمریکایی بود. وی در سن ۳۶ سالگی و در اوج محبوبیت درگذشت. مریلین مونرو از مهمترین بازیگران قرن بیستم است. او بیشتر نقش شخصیت‌هایی را بر عهده می‌گرفت که به «بلوند احمق» شهره شدند. مریلین مونرو از پول‌سازترین ستارگان عصر خود بود و تأثیرگذاری‌هایش در فرهنگ عامه از او یک شمایل فرهنگی ساخته است.

دوران کودکی و نوجوانی

مریلین مونرو با نام اصلی «نورما جین بیکر» در تاریخ ۱ ژوئن ۱۹۲۶ میلادی در لس آنجلس به دنیا آمد. در ۹ سالگی به یتیم‌خانه سپرده شد و سپس در طول سال‌ها سرپرستی وی به ۱۱ خانواده مختلف سپرده شد.^[۲] مادرش از بیماری روان‌گسیختگی رنج می‌برد.

بر اساس نوشته‌های کتابی به نام «شور و تضاد» (Passion and Paradox) از لویس بنر، استاد تاریخ مطالعات زنان در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در ژوئیه ۲۰۱۲ در آمریکا که به مناسبت ۵۰ امین سالگرد مرگ این بازیگر منتشر شد، جدایی مریلین از مادرش در هشت سالگی اتفاق افتاد. او یک سال در پرورشگاه بود و پس از آن حق حضانتش به دوست صمیمی مادرش، گریس مکی، سپرده شد.

در طول سالها، نگهداری مریلین مونرو به ۱۱ خانواده مختلف سپرده شد. او در دومین خانه مورد تجاوز قرار گرفت. این تجاوز تأثیرات روانی عمیقی بر او و به ویژه رفتار جنسی او گذاشت؛ او به طور دردناکی احساس نا امنی می‌کرد.

لویس بنر نویسنده کتاب شور و تضاد ادعا می‌کند: «سوءاستفاده جنسی در دوران کودکی، به دوری از مردان و نزدیکی به همجنسگرایی کمک می‌کند. مونرو همواره گفته که دیدن زنان زیبا همیشه برایم جذاب بوده و گرایش به زنان برای من طبیعی است. وقتی زندگی او با مردان شروع شد، محدودیت‌های فراوان این دوران بر روی قبول طبیعت همجنسگرایی او تأثیر منفی گذاشت.»

درست پس از جنگ جهانی دوم در آمریکا بیش از هر زمان دیگری در تاریخ این کشور نقش پدر بسیار کلیدی در تربیت دختر در خانواده تصور می‌شد. به این دلیل مونرو به دنبال پدرش گشت، او را پیدا کرد ولی پدر حاضر نشد که مریلین را ببیند. بعدتر، زمانی که او بازیگر پرآوازه‌ای شده بود، پدرش درخواست ملاقات با او را کرد، این بار این مریلین بود که از دیدن پدر سرباز زد.

مریلین در زمان تشیع جنازه پدرش به دوستی گفت که علت سرپیچی پدر از دیدار دخترش مریلین این بود که نمی‌خواست زن دومش بفهمد که او فرزندی از زن دیگری دارد.

در سن ۱۶ سالگی مجبور به ازدواج با پسر یکی از همسایگان به نام کریس مک‌کی شد. اندکی بعد همسرش به جنگ فراخوانده شد. این ازدواج چهار سال بعد با توافق هر دو به طلاق منتهی شد. پس از طلاق از همسرش، برای بدست آوردن خرج زندگی در یک کارخانهٔ اسلحه‌سازی مشغول به کار شد. در آنجا بود که توجه یک عکاس ارتش ایالات متحده آمریکا را به خود جلب کرد و تصویرش بر جلد مجلهٔ رسمی ارتش با نام «Yank» نقش بست.

در سال ۱۹۴۵ نورما جین به عنوان مدل عکاسی کم‌کم به چهره‌ای شناخته شده تبدیل شد. او قراردادی را با یک آژانس مد در هالیوود امضا کرد و به سرعت راه رفتن روی سکوی مد و ژست گرفتن در برابر دوربین را فرا گرفت. اندکی بعد مشاوری را استخدام کرد و به توصیه این مشاور موهای تیره‌اش را به رنگ بلوند درآورد. در آن زمان نورما جین نام هنری «مریلین مونرو» را برای خود برگزید. او«مریلین» را از روی نام مریلین میلر رقصنده و خواننده مشهور تئاتر برادوی و «مونرو» را از نام فامیلی مادرش انتخاب نموده بود.

زندگی حرفه‌ای

او با جذابیت‌های جنسی و استعداد بالای طنزگویی در سال ۱۹۵۳ در فیلم چگونه می‌توان با یک میلیونر ازدواج کرد درخشید. مریلین مونرو در این فیلم نقش پولا،

دختری نزدیک‌بین را ایفا می‌کند که دائم با در و دیوار برخورد می‌کند. تصویری که مریلین مونرو در این فیلم از خود نشان داد چنان گیرا و فریبنده بود که توانست بر تصویر بتی گریبل، ستاره زن آن زمان و همبازی‌اش در این فیلم سایه بیندازد.

مریلین مونرو با صدای خود چندین ترانه نیز خوانده است. می‌خواهم که دوستم بداری در فیلم بعضی‌ها داغشو دوست دارند و هم‌چنین الماس‌ها بهترین دوست یک دخترند در فیلم آقایان بلوندها را ترجیح می‌دهند از مشهورترین ترانه‌های به جای مانده از این ستاره هالیوود به شمار می‌روند.

با تصویر پین‌آپ بر روی اولین جلد مجله پلی‌بوی به تاریخ دسامبر ۱۹۵۳ بود که این مجله به شهرت جهانی رسید. در این دوران شایعاتی مبنی بر رابطه داشتن با جان اف. کندی، رئیس‌جمهور وقت آمریکا وجود داشت. شایعه‌ها هیچ‌گاه ثابت نشده‌اند، اما تا به امروز این شایعات به قوت خود باقی‌مانده‌اند. در سال ۱۹۵۵ میلادی، تصویری جاودانه از مریلین مونرو در فیلم خارش هفت ساله به کارگردانی بیلی وایلدر تقریباً به قیمت پایان ازدواج دوم وی تمام شد.

جو دی ماجیو، ستاره بیس‌بال و همسر آن زمان مریلین مونرو، که بر سر فیلمبرداری این صحنه حضور داشت، چنان حسادتی در خود احساس کرد که در برابر صدها تماشاگر حاضر از کوره دررفت. زندگی مشترک این دو تنها ۹ ماه دوام داشت و در نهایت به جدایی ختم شد. مرلین مونرو موهایی تاب‌دار داشت، در سال‌های آخر عمر با روسری موهایش را که به دلیل صاف‌کردن بیش از اندازه آسیب دیده بودند، را از گزند نور شدید خورشید حفظ می‌کرد.

در سال ۱۹۵۵ با آرتور میلر، که نمایشنامه‌نویس بود ازدواج کرد و یهودی شد. مریلین مونرو جوان در سال‌های آخر زندگی با شکست‌هایی مواجه شد و به افسردگی شدید دچار شد، در سال ۱۹۶۱ از آرتور میلر جدا شد و یک سال بعد درگذشت.

زندگی او روی پرده، یک زندگی رؤیایی بود که سینما ساخته بود، اما در دنیای واقعی مشکلات و تفاوتهایی داشت که مردم از مرلین مونروی محبوبشان انتظار نداشتند. شخصیت و انتظاراتی که سینما ساخت فراتر از توانایی‌ها و گاهی متفاوت با خواسته‌های او بود. وی در جایی گفته‌است: «من یک زن بازنده‌ام. مردها، زیادی از من انتظار دارند؛ به خاطر تصویری که از من ساخته شده و خودم هم در ساخت آن کمک کرده‌ام؛ من سمبلی از تنها چیزی هستم که مردان از آن استقبال می‌کنند»

او یکی از مشهورترین ستارگان سینما، نماد جذابیت جنسی و ستاره پاپ در قرن بیستم است. برخی وی را جذاب‌ترین زن قرن بیستم دانسته‌اند و به اعتقاد رابین میور او پر عکس‌ترین چهره زن جهان است.

شاگرد اکتورز استودیو

مریلین مونرو در سال ۱۹۵۵ در آموزشگاه هنرپیشگی «اکتورز استودیو» در نیویورک دوره هنرپیشگی گذراند.

لی ستراسبرگ (۱۹۰۱ – ۱۹۸۲) از سال ۱۹۴۸ مدیر این آموزشگاه معتبر بود که بازیگرانی مانند مارلون براندو، پل نیومن، جیمز دین، داستین هافمن و رابرت دنیرو را برای هالیوود پرورش داد. آموزشگاه هنرپیشگی «اکتورز استودیو» بر پایه سیستم بازیگری کنستانتین استانیسلاوسکی، نظریه‌پرداز بزرگ تئاتر روس، کار می‌کرد. مریلین مونرو با لی استراسبرگ و همسر او آنا دوست شد و رابطه خود را با آنها حفظ کرد. او در مرحله پایانی زندگی تمام یادداشت‌های خصوصی خود را به دست لی استراسبرگ سپرد.

مرگ ناروشن پس از چند دهه و میراث پس از آن

آخرین حضور برجسته مریلین مونرو در انظار عمومی به ۱۹ مه ۱۹۶۲ بازمی‌گردد که او در مراسم جشن تولد جان اف. کندی در سالن مدیسون اسکوئر گاردن بر صحنه ظاهر شد و ترانه تولدت مبارک، آقای رئیس‌جمهور را در حضور رئیس‌جمهور اجرا کرد.

مرلین مونرو در تاریخ ۵ اوت ۱۹۶۲ میلادی، در کالیفرنیا درگذشت. علت مرگ وی، «مصرف بیش از حد داروی خواب‌آور» ذکر شد. دلیل رسمی مرگ وی «خودکشی» بر اثر «مصرف بیش از حد داروهای خواب‌آور و آرام‌بخش» اعلام شد، اما ادعاهای مبنی بر حصول یک توطئه و مجموعه حوادث اسرارآمیزی که منجر به مرگ وی شد، همواره بحث‌برانگیز بوده‌است.

مریلین مونرو در ۸ اوت ۱۹۶۲ میلادی، در یکی از آرامگاه‌های مشهور شهر لس‌آنجلس، به نام گورستان وست‌وود به خاک سپرده شد. پلیس علت مرگ را میزان بالای نمک اسید باربیروتیک در بدن و بر اثر خودکشی اعلام کرد.

لویس بنر نویسنده کتاب ”شور و تضاد” احتمال خودکشی او را کم می‌داند، چرا که می‌گوید او در فرم بسیار مناسبی بود و برنامه‌های مختلفی برای زندگی داشت. او معتقد است: «رابرت کندی برادر جان اف کندی و دادستان وقت عالی آمریکا با او رابطه پنهانی داشت. همسایه‌ها و سرایدار اوائل بعد ازظهر روز پنجم اکتبر، رابرت کندی را در منزل مریلین دیده‌اند.» بنر می‌گوید: «همه گزارش‌های پلیس در عرض چند هفته مفقود شد. رابرت کندی با دپارتمان پلیس ارتباط داشت.»

نویسنده کتاب معتقد است که احتمالاً مافیا برای جلوگیری از افشای روابط پنهانی مرلین با جان اف. کندی رئیس جمهور و رابرت اف. کندی برادر وی، مریلین را به قتل رسانده‌اند. البته این یکی از سناریوهای قتلی است که پس از پنج دهه در هاله‌ای از ابهام فرورفته است.

پس از مرگ مریلین هفته‌ای سه بار گل‌های سرخی بر سر خاک وی به مدت ۲۰ سال فرستاده می‌شد. این فرد کسی نبود جز جو دی ماجیو، معشوقه یکی از پر آوازه‌ترین بازیگران قرن بیستم. هم‌اینک یک بازرگان آمریکایی به نام ریچارد پانچر در قبر بالای وی دفن شده‌است که در سال ۱۹۸۶ درگذشت. وی وصیت کرده بود که با صورت بر روی زمین در قبر گذاشته شود.

در سال ۲۰۰۹ میلادی، بیوهٔ این بازرگان آمریکایی تصمیم گرفت که قبر همسرش را که در بالای قبر مرلین مونرو واقع شده‌است را بفروشد و پس از آن، همسرش را در یک آرامگاه خانوادگی دفن کند. وی علت به حراج گذاشتن قبر همسرش را، پرداخت آخرین قسط خانه‌اش در بورلی هیلز اعلام کرد.

هم‌چنین هیو هفنر مؤسس و مالک پلی‌بوی، قبر مجاور مریلین مونرو را با پرداخت مبلغ ۷۵ هزار دلار خریده‌است.

جراحی پلاستیک

یک پرونده پزشکی از مریلین مونرو، شایعات طولانی دربارهٔ عمل‌های جراحی پلاستیک مریلین مونرو را تأیید می‌کند.

این پرونده پزشکی که از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۲را در بر می‌گیرد، علاوه بر تعدادی یادداشت پزشکی، حاوی ۶ قطعه عکس رادیولوژی است.

مایکل گوردین، یک جراح پلاستیک ساکن لس‌آنجلس، در این پرونده به شکایت مریلین مونرو از «بدشکلی چانه» اشاره کرده و از کاشت غضروف در چانه او در سال ۱۹۵۰ خبر داده است که به تدریج «حل» شده بود. همچنین این پرونده حاکی از این است که نوک بینی او مورد عمل جراحی پلاستیک قرار گرفته است. این عکس‌ها تصاویر اشعه ایکس از بینی، سقف دهان، و استخوانهای صورت او را نشان می‌دهد. تاریخ ثبت عکس‌ها با اشعه ایکس به هفتم ژوئن ۱۹۶۲ برمی‌گردد، یعنی دو ماه پیش از مرگ مونرو در پنجم اوت ۱۹۶۲، زمانی که جسدش در خانه‌اش در کالیفرنیا پیدا شد.

بر اساس اطلاعات این پرونده، او در اسناد پزشکی به نام مستعار «دوشیزه جوآن نیومن» معرفی شده، اما نشانی خانه او دقیقاً همان نشانی خانه مریلین مونرو در برنت وود است.

این پرونده در ماه نوامبر ۲۰۱۳ در حراجی ژولین در بورلی هیلز لس‌آنجلس کالیفرنیا عرضه می‌شود.