نقد و بررسی فیلم عشای ربانی سیاه ؛ بازی های به یادماندنی جانی دپ و اجرتون

به گزارش میم ست در جدیدترین نقد و بررسی های سینمای هالیوود می خواهیم در این مقاله به نقد و بررسی فیلم عشای ربانی سیاه یا همان عشای شیطانی (Black Mass) بپردازیم.

توضیحاتی در مورد داستان عشای ربانی سیاه

درام جنایی آمریکایی عشای ربانی سیاه  براساس کتاب عشای ربانی سیاه جیمز بالجر که توسط دو خبرنگار در سال 2001 منتشر شده بود توسط اسکات کوپر (Scott Cooper) کارگردانی شده است. فیلم در سپتامبر 2015 اکران شد و تقریبا اکثر نقد هایی که دریافت کرد نقد های مثبتی بود. داستان فیلم براساس داستانی واقعی است که در مورد تبهکاری مخوف و بی رحم به نام جیمز (وایتی) بالجر است و روند قدرت گیری او را نشان می دهد؛ روندی که تمام محله های جنوب بوستون زیر قدرت روز افزون وی می روند. وایتی بالجر در ابتدای داستان و پس از آزادی از زندان که مدت ده سال به طول انجامیده بود، خلافکار چندان قدرتمند و صاحب نفوذی در بوستون و خصوصا در محله های جنوبی نیست و قدرت در محدوده جنوب بوستون در اختیار مافیای ایتالیایی جنارو انجلو است. اما وایتی بالجر که اصالتی ایرلندی دارد و کینه ای قدیمی بین ایرلندی های آمریکا و ایتالیایی های این کشور وجود دارد نمی تواند قدرتی بالاتر از قدرت خود را تحمل کند خصوصا اگر قدرت از نوع مافیای ایتالیایی اش باشد پس در سودای غلبه بر ان هاست. پس در این راه از هیچ گونه عمل خشونت باری امتناع نمی کند و به هر طریقی حاضر است به هدفش برسد حتی اگر قربانی کردن دوستانش باشد و با اتحاد با پلیس اف بی ای رفته رفته به واسطه هوش و ذکاوت سرشارش وهمچنین بی رحمی اش که گاها پهلو به پهلوی جنون می زند به قدرت اول در جنوب بوستون و سرشناس ترین گانگستر و قانون شکن بوستون  تبدیل می شود.

کارگردانی، فیلم نامه و موسیقی عشای ربانی سیاه

فیلم نامه و کارگردانی اسکات کوپر به نظر تا حدود بسیار زیادی توانسته این طمع و حس قدرت طلبی که در نهاد انسان وجود دارد را به مخاطب انتقال دهد. در این راه از موسیقی سراسر تعیلق گونه و دلهره آور جانکی ایکس ال (Junkie XL) که در کارنامه اش موسیقی فیلم مکس دیوانه: جاده خشم (Mad Max: Fury Road) را ساخته است هم نباید غافل شد. بالجر که به شدت از خبرچین ها در بین افراد خودی بیزار است برای قدرت گیری بیشتر و از میدان به در کردن رقبا و گسترش قلمرواش دست به اتحادی با پلیس اف بی ای می زند. اتحادی که در یک طرف ان دوست و هم محلی دوران کودکی اش جان کانلی که اکنون در اداره پلیس بوستون دارای منصبی مهم است و در طرف دیگر خود بالجر قرار دارند، همه چیز به خوبی پیش می رود تا اینکه یکی از دو طرف خیانت می کند و همه چیز بهم می ریزد.

نقد فیلم عشای ربانی سیاه

اما برسیم به نقد فیلم: از بازی ها اگر بخواهیم صحبت کنیم باید بازی بازیگران نقش های اصلی فیلم را به شدت تحسین کرد، از بازی جوئل اجرتون (Joel Edgerton) در نقش کاراگاه جان کانلی که  نقش مقابل و مکمل جانی دپ (Johnny Depp) را ایفا می کند  شروع می کنیم: اجرتون بازیگری است که تقریبا نزدیک به 20سال است که در سینما فعالیت می کند. این بازیگر استرالیایی روز به روز نشانه های پیشرفت را در تک تک نقش هایی که ایفا کرده نشان داده است. وی که قبلا بازی اش در فیلم مبارز تحسین همگان را برانگیخت در فیلم عشای ربانی سیاه به درجه بالاتری از باورپذیری و پردازش حالت های مختلف و گاها متضاد شخصیتی دست یافته است برای اینکه بیشتر به درک این گفته پی ببرید توصیه می کنم سکانس های کشمکش وی با همسر خود و همکاران خود در اداره پلیس و خصوصا  رئیس اداره پلیس بوستون  با بازی کوین بیکن را ببینید.

کاراکتر کانلی از پلیسی وظیفه شناس و دقیق به مرور به پلیسی جاه طلب و زیاده خواه تبدیل می شود که برای رسیدن به اهداف خود و ترفیع درجه و جایگاه، تن به هر گونه فساد و دروغی می دهد و اجرتون به خوبی توانسته این تغیر در رفتار و استحاله شخصیت را نشان دهد.   بندیکت کامبربچ (Benedict Cumberbatch) بازیگر انگلیسی که در نقش بیلی بالجر یعنی برادر جیمی بالجر ایفای نقش می کند سناتور ایالت ماساچوست است که در نقشش بسیار متین و به جا بازی کرده است و واقعا اگر دقایقی بیش تر اورا در فیلم می دیدیم کمک شایانی به فیلم می توانست بکند چرا که هم کامبربج بازیگر کارکشته و آزمون پس داده ایست و هم نقشش ایجاب می کرد بیشتر به او پرداخته شود. اما نکته ای را هم بگویم و بعد برویم سراغ شاه نقش فیلم یعنی جیمی بالجر و بازی فوق العاده جانی دپ بزرگ. شما در فیلم عشای ربانی سیاه به سختی بتوانید خرده ای به بازی ها بگیرید و باید بگویم که بازی بازیگران فیلم از انتظار اسکات کوپر هم بالاتر است اما اشکال فیلم نامه ای در فیلم کم نداریم که به وقتش به ان هم می رسم. جانی دپ بازیگری است که تقریبا همه مخاطبان سینما و فیلم اورا به خوبی می شناسند. از اینکه در چه فیلم هایی ایفای نقش کرده گرفته تا اینکه با تیم برتون کارگردان رابطه ی دوستی قدیمی دارد و حتی اینکه رقم دستمزدش برای فیلم ها سرسام اور است. خصوصا مجموعه دزدان دریایی کارئیب. شاید بعد از فیلم دشمنان مردم مایکل مان که اتفاقا ان هم فیلمی در ژانر جنایی، گانگستری و درام بود فیلم چندان قابل اعتنایی از دپ به خاطرمان نمانده باشد چرا که او بیش تر در فیلم های فانتزی و انیمیشن فعالیت داشته اما فیلم عشای ربانی سیاه نقطه ی درخشانی در کارنامه بازیگری دپ است. جانی دپ برای ان که هرچه بیش تر به جیمی بالجر واقعی نزدیک شود حتی چندین جلسه با وکیل وی دیدار داشت تا بیش تر به ویژگی های بارز شخصیتی او اشنا شود و در فیلم این را به خوبی می توانید احساس کنید که جانی دپ همه تجربه 30 ساله خود را در سینما به کار گرفته است و در این راه موفق هم بوده، البته از گریم فوق العاده خوبش هم نباید غافل شد که از چهره بی حالت و سنگی جانی دپ چهره ای درنده خو و رعب اور برای ما ساخته که بی جهت هم نیست؛ چرا که جیمی بالجر باید هم این گونه باشد. و در نهایت بخش مربوط به بازی جانی دپ را با دو سکانس می بندم که با دیدن این دو سکانس تنوع بازی وی را می توانید ببینید. جیمی بالجر فقط ادم کش و تبهکاری بی رحم و سنگدل نیست بلکه می توانید او را در مورد مسائل مربوط به خانواده اش مردی مهربان ببینید که نگران خانواده ش است  و به شدت نسبت به ان ها سخت گیر و حساس عمل می کند. حتی  یکی از دوستان و همدستانش زمانی که در اداره پلیس مشغول اعتراف است عنوان می کند که بالجر پس از مرگ مادر و پسر خردسالش چقدر غمگین و شکسته شد و دیگر کمتر می شد خنده او را دید. دو سکانسی که در فیلم برای دیدن قدرت بازی و ان شخصیت متناقض تبهکاری سنگدل و خوفناک و پدر و فرزندی خانواده دوست باید با دقت دید هر دو بر سر میز شام رخ می دهد یکی در بین دوستان و همدستانش زمانی که در خانه جان کانلی میهمانند و دیگری بر سر میز شام با همسر و پسرش که مشغول تربیت کردن پسرش است. در نهایت باید بگویم که فیلم عشای ربانی سیاه فیلم خوبی است ولی با این داستان پرکشش جای کار بیش تری داشت. داستان در مورد بزرگترین تبهکار بوستون یعنی جیمی بالجر است اما اسکات کوپر 45 ساله کار بزرگی انجام داده و مجموعه ای از بازیگران بزرگ را به خوبی کنار هم چیده طوری که بازی شان توی ذوق که نمی زند هیچ بلکه موردپسندمان هم واقع می شود. در مورد فضا سازی های فیلم هم کافی است فقط به روابط حاکم بر اعضای پلیس فدرال امریکا نگاه کنید تا ببینید چقدر ریشه فساد عمیق است و بالجر فقط نماد ان است و نه ایجاد کننده اش. و اما نکته اخر در مورد حس نفرت و انزجاری است که در فیلم به خوبی نشان داده شده است. فیلم در مورد بی رحم ترین و خشن ترین گروه های موجود در هر جامعه ای است پس باید هم پر از حس نفرت و انزجار باشند اما باید این را هم بگویم که فیلم عشای ربانی سیاه معلول ها را نشان می دهد و نه علت ها را. کافی است به سکانس های نما بسته اعتراف در اداره پلیس  که به صورت فلش بک از جانب دوستان بالجر ادا می شود نگاه کنید تا تنفر و کینه در چهره تک تکشان را ببینید اما کوپر علل پدیدایی این جرم و جنایات و کینه و نفرت را نشان نمی دهد.

نقد از محمد حاجیلویی